Piše: Nebojša Popović
Džordž Lukas, tvorac kultnog filmskog serijala „Ratovi zvijezda“ (Star Wars) često je govorio o tome kako je heroje Ratova zvijezda bazirao po ugledu na pobunjenike i revolucionare iz stvarnog života koji su se borili protiv moćnih imperija, i na kraju pobjeđivali. Zapravo čitava pričao o vanzemaljcima i džedajima, po Lukasovom priznaju, u stvari je jedna velika alegorija o antropologiji, politici i Vijetnamskom ratu.
U Lukasovoj imaginaciji – Amerika je u stvari nasilna zla Imperija, dok Vijetnamci predstavljaju pobunjenike, koji se suprotstavljaju jačem i tehnološki naprednijem protivniku, i u toj grčevitoj borbi za goli život, iznalaze domišljate načine da pobjeđuju.
Jedna od najčuvenijih rečenica čitave sage svakako je ona koju izgovara Dart Vejder, jedan od vođa Galaktičke imperije koji je prešao na „tamnu stranu“, a koja do srži ogoljava aroganciju (svake) imperije – „Uslovi dogovora se mijenjaju. Molite se da ih ne mijenjam dalje“ (“I am altering the deal. Pray I don’t alter it any further.”) Gotovo da ne postoji rečenica koja kraće i plastičnije objašnjava modus operandi američke spoljne politike.
„Što je dozvoljeno Jupiteru nije volu“ – rekli bi stari Rimljani.
Nebojša Popović: Afera “birački spisak” – ko je vlast, a ko opozicija
U tom ključu mora se posmatrati i „duboka zabrinutost“ Stejt departmenta kao reakcija na špicu koju je crnogorskoj javnosti ubacio DF o tobožnjem predlaganju zakona o stranim agentima u Crnoj Gori. Poenta naravno nije u tome da iko racionalan misli da se kakav sličan zakon, u ovdašnjoj Crnoj Gori, zaista može donijeti, makar od slova do slova bio prepisan iz Amerike. Teško da su se tome realno nadali i u bivšem DF-u, ali mora se priznati da je cilj postignut. A to je da se narativ o NVO sektoru kao stranoj agenturi u Crnoj Gori medijski zakotrlja do krajnjih granica.
Kada se neka takva slična stvar javno razotkrije i razobliči, te postane opšte mjesto rasprave ne samo u javnom diskursu, već i u kafani, na ulici…, onda sami zakoni više nisu ni potrebni. Tzv. civilno društvo punu funkciju za svoje poslodavce moglo je imati samo dok je postojala društvena iluzija i percepcija o njemu kao takvom. Kada se tajna jednom razotkrije – onda iščezava i moć…
Interesantno, čitavoj priči su možda najviše doprinijele i nespretne reakcije iz samog NVO sektora kojim su se pojedine NVO gotovo legitimisale kao provodnici stranih interesa u zemlji. Njihova neubjedljiva saopštenja dokaz su da su jedino našpanovani tako da dijele lekcije drugima, dok se pokazuje da je prelazak u defanzivu za njih nepoznata teritorija. I kako to obično i biva, čini se da svi argumenti predstavnika tzv. civilnog društva, tih vrlih boraca za demokratiju i ljudska prava, finalno mogu sažeti u još jednu, takođe, kultnu sentencu sluge mračnih gospodara Darta Vejdera, a koja slikovito opisuje kako mentalitet imperije, tako i mnogo više onih koji joj služe – „ You don’t know the power of the dark side! I must obey my master”.
